تعریف معلولیت ومعلول
معلولیت عبارت است از ناتوانی در انجام تمام یا قسمتی از ضروریات عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود یک نقص مادرزادی یا عارضی درقوای جسمانی و روانی
معلول به فردی اطلاق می شود که بر اثر ضایعه جسمی ویا روانی ویا ضایعه ای توام )ناشی ازتوارث ،بیماری،جنگ وحادثه)اختلالی قابل توجه و مستمر در سلامت و کارآیی عمومی بدن ویا درشئون اجتماعی وحرفه ای او به وجود آید. یا به گونه ای که اختلال مذکور از استقلال وی در زمینه های شخصی و اجتماعی واقتصادی می کاهد.
انواع معلولیت ها :
جسمی وحرکتی
عقب ماندگی
ذهنی
حسی
بیمار روانی مزمن
مصروع
سالمند ناتوان
تعریف انواع معلولیت ها
معلول جسمی وحرکتی : دچارفقدان، فلج ویا ضعف دردستها یا پاها ویا هردو اندامها گردد.
معلول عقب مانده ذهنی : نقص مغزی موجب ناتوانی فرد درانجام اموری می گردد که سایرین قادر به انجام آن هستند.
معلول حسی : شامل معلولین نابینا وناشنوا می باشدکه دچار فقدان یا نقص در بینایی ویا شنوایی میباشند وقادر به رفع نیازهای ارتباطی نمی باشند .
بیمار روانی مزمن : درست عمل نکردن مغز موجب اختلال در قوه قضاوت فرد میگردد به نحوی که شخصیت و وضعیت خلقی فرد گاه غیر قابل کنترل میگردد.
مصروع : به فردی اطلاق می گردد که دچار عارضه ناگهانی،گذرا وتکرار شونده تشنج می باشد وغیر قابل درمان بادارو میباشند.
سالمند ناتوان : به فردي اطلاق ميگردد كه سن بالاي 60 سال داشته و قادر به انجام امورات شخصي خود نمي باشند.
تخصص های مرتبط با معلولیت ها پزشک متخصص ارتوپدی پزشک متخصص مغز واعصاب پزشک متخصص اعصاب وروان پزشک متخصص گوش و حلق وبینی پزشک متخصص چشم فیزیوتراپی کاردرمانی گفتاردرمانی شنوایی شناسی بینایی سنجی ارتوپدی فنی روانشناسی مددکاری اجتماعی پرستاری توانبخشی
تعریف توانبخشی به مجموعه اقدامات جهت کاهش معلولیت و به منظور افزایش توان فرد مبتلا به نقص برای آنکه بتواند حتی المقدوربه استقلال زیستی اجتماعی اقتصادی نایل گردد،توانبخشی اطلاق می گردد ابعاد توانبخشی توانبخشی پزشکی (توانپزشکی ) توانبخشی اجتماعی توانبخشی آموزشی توانبخشی حرفه ای تعریف ابعاد توانبخشی توانبخشی پزشکی (توانپزشکی ): مجموعه اقدامات تشخیصی درمانی است که در جهت پیشگیری و بهبود نقص عارض شده و پیامدهای ناتوان کننده ناشی از نقص در فرد معلول به انجام میرسد. توانبخشی اجتماعی : توانبخشی اجتماعی به عنوان یکی از چهار رکن توانبخشی موظف است با ایجاد بستر مناسب تا حد امکان شرایط بهبود ،بازگشت و حضور فرد معلول در جامعه عادی را فراهم آورد.
توانبخشی آموزشی : مهیا نمودن شرایط ،جهت یادگیری یا انتقال یافته ها و اطلاعات با هدف ارتقاء دانش و مهارت و اصلاح نگرش در معلولان وجامعه .
توانبخشی حرفه ای :مجموعه اقدامات در جهت آموزش ، اشتغال و به کارگماری فرد معلول به گونه ای که بتواند از طریق آن کار ضمن کسب درآمد وتامین معاش به منزلت شخصی واجتماعی مناسب دست بابد
توانبخشی مبتنی بر جامعه توانبخشی مبتنی بر جامعه ( (CBRراهبردی است برای دسترسی کامل افراد معلول به خدمات اساسی مورد نیاز آنها ،ایجاد تمامی فرصت هایی که افراد غیر معلول بهره مندند،انتقال قدرت به سازمانهای افراد معلول و ارتقای حقوق بشری آنها با استفاده از امکانات محلی. شرایط موجود در صورت عدم اجرا عدم شناسایی معلولین درمناطق روستایی ودور افتاده ومحروم وبه تبعیت از آن عدم خدمات رسانی به آنها ومحروم ماندن از امکانات توانبخشی که این در روند بهبود وضعیت معیشتی وبهداشی وحمایتی فرد معلول تاثیر گزار می باشد
تعريف فعاليت معافيت:براساس قانون جامع حمايت از معلولين خانواده هايي كه داراي پدر يا مادر ويا دو فززند معلول ميباشند به انتخاب خانواده يكي از فرزندان پسر ميتوانند ازمعافيت سربازي برخوردار شوند(ماده 6).علاوه بر اين خانواده هايي كه داراي يك فرزند معلول وتنها يك فرزند ذكور بالاي 18سال باشند ميتوانند از معافيت رهبري (ماده9)بهره مند گردند بيمه تكميلي:معلوليني كه شدت معلوليت آنهامتوسط،شديدو عميق باشد ميتوانند ازبيمه تكميلي علاوه بربيمه پايه استفاده نمايند،لازم به ذكراست سهميه بيمه تكميلي تعيين شده جهت سال 87 به تعداد9500 ميباشد . شرايط موجود در صورت عدم اجرا
1-ايجاد مشكلات سرپرستي درخانواده هاي معلولين درصورت مشمول شدن فرزند پسر سرپرست خانواده.
2-تضيع حقوق خانواده هاي داراي معلول.
3-بروز مشكلات مالي براي معلولين ودر مواردي عدم درمان به موقع بيماريها.
4-در مواردي درصورت عدم بضاعت مالي ونداشتن بيمه مكمل حتي ممكن است موجب افزايش شدت معلوليت گردد.
تعریف فعالیت مددکاری اجتماعی حرفه ای است مبتنی براستعدادها ،مهارتها و دانش خاص به منظور فراهم آوردن شرایط مادی ومعنوی برای همه افراد و اقشار نیازمند جامعه به گونه ای که در جهت شناخت و رفع مشکل خود برانگیخته شوند . شرایط موجود درصورت عدم اجرا عدم رسیدگی به امور معلولین ؛ عدم معرفی صحیح به متخصصین مربوطه؛ عدم راهنمایی درست ومنطقی در راه بهتر امور مربوط به توانخواه ؛ عدم هماهنگی بین نهادهای مختلف ؛ عدم برقراری عدالت در ارائه خدمات توانبخشی
تعريف فعاليت كم توان ذهني به فردي اطلاق مي شود كه بر اثرايجاد نارسايي و نقص در كنش مغز دچار حدي از كم توان ذهني گرديده اند در نتيجه قادر به انجام امور شخصي و تكاليف اجتماعي خود در مقايسه با همسالان و افراد مشابه خود نمي باشد
مناسب سازی محیط ویژه افراد دچار محدودیت
تعریف مختصر فعالیت : از آنجایی که بخشی از جمعیت جامعه ما را معلولین جسمی و حرکتی را تشکیل می دهد و آنها هم حق دارند مثل بقیه رفع احتیاجات خود بتوانند در سطح شهر حرکت و به مؤسسات اجتماعی و واحدهای خدماتی مختلف مراجعه نمایند. و این وظیفه ماست که به گونه ای بناها و فضاهای عمومی را طراحی و اجرا کنیم که حضور و مشارکت آنها را در فعالیت های اجتماعی فراهم آوریم و مناسب سازی سطح عبور و کیفیت دسترسیها، اکنون مقدم بر هر خدمت دیگری به جانبازان و معلولین کشور قراردارد . امید آن داریم با اجرای رسالت انسانی ، شرعی و قانونی ای که برعهده داریم محیطی را فراهم نماییم که در آن معلولین عزیز، به حقوق ابتدایی شان ، مانند سایر شهروندان ، که همان تردد آسان در محیط فیزیکی می باشد دست یابند. اگر فعالیت فوق انجام نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟ این مسئله باعث وخیم تر شدن پیامدهای روانی معلولین و حتی سالمندان هم می شود و چرا که آنها به علت محدودیت حرکتی، بسیار سریعتر از سایر افراد دچار مشکل، دچار آسیب های روانی می شوند در واقع موانع او را به ناچار در یک مکان محدودیت محبوس می کنند و توان حرکتی اش را از وی سلب نموده و ضربه روانی سنگین تر از معلولیت به فرد وارد می نماید. تا آنجایی که محیط برای وی به تدریج بسته، سیاه و تاریج گردیده و ناچار معلول را به یک شکستگی عمیق روانی در جریان زندگی می کشاند .
تعریف مختصر فعالیت : معلولین جسمی حرکتی گروهی از معلولین هستند که به علل مختلف دچار نقص عضو، فلج اندام ها و تنه و یا قطع اندام ها شده باشند توانبخشی این گروه شامل خدمات فیزیوتراپی، کار درمانی، آموزش مهارتهای زندگی، حرفه آموزی و اشتغال، تأمین وسایل کمک توانبخشی مانند عصا، واکر، ویلچر، تشک مواج، پرداخت مستمری به معلولین گروه شدید و خیلی شدید، ایجاد مراکز توانبخشی و آموزشی روزانه غیردولتی معلولین جسمی حرکتی و ضایعه نخاعی، ویزیت دوره ایی معلولین ضایعه نخاعی توسط تیم های سیار ، تأمین وسایل بهداشتی معلولین ضایعه نخاعی اگر فعالیت فوق انجام نمی شد چه اتفاقی می افتد؟ ناتوانی و محدودیت بیشتر معلولین جسمی حرکتی ، عدم استفاده از توانایی های باقی مانده و متعاقب آن خانه نشین شدن فرد معلول و عوارض ناشی از بی حرکتی مانند زخم بستر و عوارض کلیوی، عدم رسیدن معلول به استقلال نسبی و شرکت در فعالیت های اجتماعی و شغلی
تعریف مختصر فعالیت : توانبخشی ناشنوایان شامل توانبخشی شنیداری، گفتار درمانی – توانبخشی خانواده وکودک ناشنوا و تأمین وسایل کمک توانبخشی مانند سمعک، آموزش مهارت های زندگی ، حرفه اموزی ، اشتغال، پرداخت کمک هزینه تحصیلی و شهریه دانشگاه ، ایجاد مراکز غیردولتی توانبخشی خانواده و کودک ناشنوا، تأمین کمک هزینه کاشت حلزونی اگر فعالیت فوق انجام نمی شد چه اتفاقی می افتاد: اختلال در ایجاد رابطه با محیط و افراد، ایجاد مشکلات عاطفی برای فرد ناشنوا و خانواده او، انزوا و گوشه گیری به علت عدم ایجاد رابطه، عدم استفاده از فرصت های برابر با سایر افراد جامعه از نظر علمی و اجتماعی و شغلی
تعریف مختصر فعالیت : یکی از گروه های معلولین حسی نابینایان هستند که به سه گروه نابینایان مطلق نیمه بینا و افراد با ضعف بینایی شدید قابل تقسیم می باشند توانبخشی این گروه شامل بریل آموزی، جهت یابی، آموزش مهارت های زندگی ، حرفه آموزی و اشتغال ، تأمین وسایل کمک توانبخشی و آموزشی شامل دستگاه تایپ پرکینز، ضبط صوت، ساعت گویا، کامپیوتر، لوح و قلم پرداخت مستمری به نبینایان بالای 25 سال ، پرداخت هزینه تحصیلی و شهریه دانشگاه، تهیه دو دستگاه کامپیوتر و برجسته نگار جهت مرکز نابینایان. اگر فعالیت فوق انجام نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟ با توجه به این که هم اکنون عده ای از افراد نابینا در بالاترین مدارج علمی و موقعیت های شغلی قرار دارند در صورت عدم فعالیت فوق امکان آموزش و سواد آموزی برای این قشر از جامعه فراهم نمی شدو عملاً فرصت ابراز وجود و تثبیت موقعیت اجتماعی و اقتصادی از این گروه گرفته میشد. تعریف مختصر فعالیت سالمند به فردی اطلاق می گردد که بیش از 60 سال سن داشته و به علت پیامدها و عوارض ناشی از کهولت سن و تغییرات فیزیولوژیکی که در بدن وی در اثر افزایش سن بوجود می آید نیاز به مراقبت و توان بخشی دارد و از نظر سنی به سه گروه سالمند جوان (70-60 سال )، سالمند میانسال ( 80-71 سال) و سالمند پیر ( 81 به بالاتر) تقسیم می گردند.
اگر فعالیت فوق انجام نمی شد چه اتفاقی می افتاد آمارهای رسمی حاکی از آن است که حدود هفت درصد از جمعیت فعلی کشور ما را افراد سالمند تشکیل می دهند نگاهی واقع بینانه نسبت به وضعیت زندگی و نوع ارتباطات این قشر ایجاب می کند که مبانی تحقق فرصت ها و عدالت اجتماعی را در خصوص آنان همچون سایراحاد جامعه مد نظر قرار دهیم چرا که فرد سالمند تا آخرین لحظات حیاط خویش خواهان کمال همه جانبه، خودشکوفایی و حضور مؤثر در تمامی عرصه های اجتماعی است بنابراین با توجه به رشد جمعیت و افزایش تعداد سالمندان می شود تصور کرد که اگر فعالیت فوق انجام نمی شد چه اتفاقی می افتاد.
ضایعه نخاعی
الف) عنوان فعالیت : بیمار ضایعه نخاعی به فردی اطلاق می گردد که در اثر آسیب یا قطع نخاع به یکی از دلایل مادرزادی، تصادف و یا علل ثانویه ناشی از بیماری دیگر، دچار یکی از عوارض فلج یا ضعف اندام های فوقانی یا تحتانی و عوارض ارگان های داخلی ناشی از آسیب های پاراستماتیک و سمپاتیک شده است.
2- بیماری غیرضایعه نخاعی به فردی اطلاق می گردد که به دلیل آسیب مغزی ناشی از بیماری مادرزادی، حادثه یا در اثر علل ناشی از بیماری دیگر دچار عوارض شدید ضعف یا فلج اندام ها و یا عوارض ارگان های داخلی ناشی از آسیب مغز شده است.
3- تعریف مختصر فعالیت : شناسایی ،وپریت و توانبخشی بیماران ضایعه نخاعی وغیرضایعه نخاعی استان هماهنگی نیم ها ی سیار استان، تهیه آمار توزیع وسایل بهداشتی و کمک توانبخشی بیماران ضایعه نخاعی و غیرضایعه نخاعی استان
ج) اگر فعالیت فوق انجام نمی شود چه اتفاقی می افتاد انجام امور فوق موجب می گردد تا از معلولیت های ثانویه و عوارض شدید بعدی پیشگیری شود مثل نارسایی کلیوی، زخم بستر و دفرمیتی اندام ها و …. همچنین در اثر وجود چنین عوارضی در یک خانواده، یک خانواده دچار آسیب های مالی و روحی ناشی از آن خواهند شد که با انجام موارد یاد شده می توان فرد را باز توان و به دامن جامعه باز گرداند تعریف فعالیت مطابق ماده1 آیین نامه اجرایی جز بند الف ماده 192 قانون برنامه سوم توسعه بیماران روانی مزمن به بیمارانی اطلاق می گردد که بیماری آنهابه مدت حداقل 2 سال ادامه داشته باشد و یا بیمار به دلیل بیماری روانی سابقه بستری شدن در بیمارستان به مدت بیش از یک یا در طی 2 سال گذشته راداشته باشد و در حال حاضر از نظر عملکرد اجتماعی و شغلی و یا هر دو دچار مشکل باشد . اگر فعالیت فوق انجام نمی شد چه اتفاقی می افتاد :
1- شناسایی و ساماندهی بیماران روانی مزمن صورت نمی گرفت
2- عدم شناخت توانمندی های بیماران دچار اختلالات روانی
3- عدم استفاده از حمایت های اجتماعی و بخش خصوصی و خیریه
4- عدم استفاده از خدمات توانبخشی اجتماعی، طبی وآموزشی و حرفه ای به بیماران
5- عدم توانمندی سازی خانواده ها
6- عدم بازگشت فرد به جامعه و استفاده از فرصت های مساوی جامعه
7- تهدیدجامعه و عدم تأمین بهداشتی روانی خانواده ها و فرزندان آنان