CBRشکل خلاصه شده کلمات Community Based Rehabilitation می باشد که در فارسی به توان بخشی مبتنی بر جامعه ترجمه شده است. طرح توان بخشى مبتنى بر جامعه در مناطق روستایی و یا محروم با هدف شناسایی افراد معلول، ارایه خدمات توان بخشی و تامین وسایل مورد نیاز افراد معلول اجرا می شود که به نهادهای ارایه دهنده خدمات دسترسی نداشته و یا از لحاظ مالی توانایی استطاعت آن ها را ندارند. در واقع فرآيندى براى توسعه خدمات توان بخشى در سطح محلى و برابرسازى فرصت ها و افزايش حضور افراد داراى ناتوانى در جامعه است كه از طريق مشاركت افراد داراى ناتواني، خانواده هاى آنان، جامعه محلى ، نظام بهداشتي- درماني، آموزشي، حرفه اى، خدمات اجتماعى و بهزیستی اجرا مى شود و از اين رو با رويكردهاى قبلى در زمينه توان بخشى كه انجام خدمات را به افراد متخصص و در مراكز ويژه محدود مى كردند، تفاوت هاى اساسى دارد. معمولاً اولین درخواست هر فرد معلول حمایت همه جانبه و داشتن نقش در اجتماع است. هدف اوليه CBR شناسایی و بهبود كيفيت زندگى افراد معلول است و ساير اهداف آن نيز شامل موارد زير است:
اطمينان دادن به معلولين در مورد توانمندى هايشان؛
تأمين دسترسى افراد به خدمات عمومى و منظم؛
آموزش به خانواده ها و پيشگيرى از انواع معلوليت ها؛
تلفيق كودكان معلول در مدارس و سيستم آموزشى عادي؛
تدارك فرصت ها براى حضور معلولان فعال در جامعه؛
تأمين حقوق معلولين و برخوردارى از مشاركت كامل آنان در فعاليت ها؛
استفاده از بستر جامعه و نهادهاى ملى براى ارایه خدمات؛
انجام اين طرح مستلزم رهبرى سازمان هاى مايل به مشاركت و پشتيبانى كاركنان توان بخشى جامعه، گروه هاى آموزش دهنده و پشتيبانى كننده، كاركنان توان بخشى براى خدمات ارجاعى و در نهايت تأمين وسایل و تجهيزات اوليه توان بخشى است، که درصد بالای این وظایف را نهاد بهزیستی در هر شهرستان عهده دار است.
لذا شناسایی و خدمات رسانی به این معلولین، که گاه در مناطق دوردست و یا محروم زندگی می کنند بدون مشارکت جامعه امکان پذیر نمی باشد. مدیریت بهزیستی شهرستان کرمان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به خوبی به وظایف خویش عمل می کند. اما همواره موانعی وجود دارند که ممکن است مشکلاتی را به همراه داشته باشد و سبب کندی روند کار شود. به عنوان مثال عدم امکانات کافی جهت شناخت معلولان در مناطق دوردست.
طرح CBR از سال 1387 در شهرستان کرمان آغاز شده و تاکنون در کلیه مناطق تابعه شهرستان که جمعیتی بالغ بر 101110 نفر را شامل می شود اجرا گردیده است که در این مناطق توسط کارشناسان بیش از یک هزار و ششصد معلول شناسایی ، تحت پوشش قرار گرفته اند و خدماتی از جمله آموزش در خانواده و خارج از خانواده، کمک های مالی جهت امرار معاش، هزینه دارو و درمان، ایاب و ذهاب ، مناسب سازی محل زندگی، اشتغال زایی ، وسایل کمک توان بخشی و… به آنان ارایه نموده است.
در صورت آموزش خانواده ها و مناسب سازی محیط می توان شرایط بهتری برای زندگی افراد معلول و حضور آن ها در جامعه فراهم کرد که این کار به افزایش امید و انگیزه زندگی هم کمک می کند.
از طرفی توجه به پیشگیری و اجرای طرح های غربال گری در زمان تولد و نیز طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه در مناطق روستایی در جلوگیری از افزایش معلولیت ها ضروری می باشد.
لازم به ذکر است که کارشناسان بهزیستی در هر شهرستان باید براساس پتانسیل و شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی نسبت به بومی سازی برنامه ها CBRاقدام کنند. بنابراین با توجه به توضیحات ارایه شده، از هم شهریان عزیز تقاضا می شود در صورت آشنایی با معلولین در مناطق محروم ، به ادارات بهزیستی در شهرستانهای استان واحدCBR مراجعه نمایند.