تعاریف طرحها و برنامه های معاونت پیشگیری: دفتر مشاوره تعریف مشاوره: یک رابطه شخصی رویاروی بین دو نفر که در آن مشاور با ایجاد رابطه و با استفاده از کارایی های ویژه فرد ، یک جو یادگیری فراهم می کند.جوی که در آن به مراجع برای شناخت خود و شرایط فعلی و احتمالاً آینده خود به گونه ای کمک شود تا بتواند از قابلیت خود طوری استفاده کند که برای خودش رضایت بخش و برای جامعه سودمند باشد.تعریف مشاوره تلفنی : مشاوره تلفنی یک ارتباط قرار دادی و حرفه ای بین یک مشاور آموزش دیده و یک تماس گیرنده با رعایت اصول مشاوره ای از طریق تلفن می باشد.طرح شبکه خدمات مشاوره ای و حمایتهای روانی ، اجتماعی در بلایای طبیعی (محب):هدف کلی: پیشگیری از آسیب های روانی ، اجتماعی و حفظ سلامت روان افراد در بلایای طبیعی ناشی از حوداث غیرمترقبه و همچنین کاهش اختلالات و مشکلات روانی ، اجتماعی ناشی ازحوادث و افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به خدمات روانی ، اجتماعی و افزایش توانمندی مردم جهت مدیریت صحیح روانی ، اجتماعی بلایای طبیعی در حوادث غیر مترقبه.
دفتر پیشگیری از معلولیت ها 1- برنامه پیشگیری از آمبلیوپی (تنبلی چشم): به منظور شناسایی کودکان 6-4 ساله دارای مشکل بینایی که از طریق غربالگری در سطح مهدهای کودک ،مراکز آموزش پیش دبستانی و مراکز بهداشتی اجرا می شود.2- برنامه آموزش پیشگیری از معلولیت ها و آسیب های اجتماعی با همکاری نهضت: به منظور افزایش آگاهی و تغییر نگرش سواد آموزان شرکت کننده در کلاسهای آموزشی اجرا می شود.3- برنامه پیشگیری از معلولیت ها ناشی از اختلالات ژنتیک از طریق مشاوره ژنتیک: با هدف کاهش شیوع و بروز معلولیت های ناشی از اختلالات ژنتیک اجرا می گردد.4- برنامه غربالگری شنوائی نوزادان:انجام آزمون OAE نوزادان همراه با ثبت مشخصات و نتایج و تکمیل فرم غربالگری شنوایی جهت نوزادانی که به هر دلیل نیازمند غربالگری مجدد هستند انجام نوبت دوم نوزادان و شیرخواران توسط ایدئولوژیست در مراکزی که طرح شامل مرحله اول غربالگری می باشند و انجام کارهای تشخیص ، مداخله نوزادان توسط معاونت توانبخشی انجام می گیرد.5- برنامه غربالگری هیپوتیروئید با همکاری معاونت سلامت دانشگاه علوم پزشکی :برنامه پیشگیری ، آموزشی ، آگاهسازی و غربالگری در نوزادان با رویکرد ارتقاء سلامت و مداخله به موقع جهت پیشگیری از معلولیت ها6- برنامه ارتقاء توان ذهنی شیرخواران: انجام برنامه ارتقاء توان ذهنی کودکان 2-0 ساله در مهدهای کودک و شیرخوارگاه با هدف ارتقاء سلامت جسمی و روانی کودکان و افزایش آگاهیها و توانمندیهای کارشناسان ، مربیان و والدین در جهت پیشگیری از معلولیتها
دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی 1- طرح مهارتهای زندگی مقاطع پیش دبستان ، دبستان و راهنمایی آموزش مهارت های زندگی یک برنامه آموزشی است که با هدف پیشگیری از آسیب های اجتماعی و ارتقاء سطح سلامت روان انجام می شود که نحوه اجرای برنامه آموزشی از طریق بسته های آموزشی تصویری در مقطع پیش دبستان و کتابهای آموزشی در مقطع دبستان و راهنمایی انجام می شود. 2- پایگاه سلامت اجتماعیبا هدف پیشگیری از آسیب های اجتماعی و ارتقاء سطح سلامت اجتماعی از طریق برنامه های مشارکتی در محلات آسیب زا طراحی شده است. 3- همیاران سلامت روانبه گروههای داوطلب مردمی اطلاق می شود که می توانند به عنوان بازوهای اجرای پایگاه سلامت اجتماعی محسوب شود گروههای همیار معمولاً از محلات انتخاب شده و از معتمدین محله محسوب می شوند و هدف آنها کمک به ارتقاء سطح سلامت روان محله می باشد. 4- آموزش زندگی خانواده (Family-life education)هدف از اجرای طرح: آموزش مهارتهای زندگی به تمامی افراد متاهل با سابقه تاهل 10-1 سال با هدف داشتن زندگی سالم و بدون تعارض 5- آموزش پیش از ازداوج (per-marriay education)هدف توانمند کردن جوانان برای انتخاب مناسب همسر تمامی افراد مجرد بالای 17 سال را شامل می شود. 6-طرح مهارتهای زندگی ویژه دانشجویان:به منظور آموزش مهارتهای زندگی و ارتقاء بهداشت روان دانشجویان با رویکرد پیشگیرانه ارتقایی و تکیه بر دیدگاه های شناختی ، رفتاری صورت می گیرد.هدف: کاهش آسیب های اجتماعی ، طلاق بزهکاری ، جنایت ، اختلالات خانوادگی و غیرهمهارتهای زندگی مجموعه اصولی هستند که ما را در جهت بهبود کیفیت زندگی کمک خواهند کرد. 7-مهارت های زندگی ویژه محیط کار:یکی از سرمایه گذاریی ها ، سرمایه گذاری بر روی آموزش و به خصوص مهارت آموزش کارکنان است برنامه هایی در جهت ارتقاء سطح سلامت روانی ، اجتماعی کارکنان که برنامه آموزش مهارتهای زندگی ویژه کارکنان در زمره چنین آموزش های قرار میگرد. این برنامه ها به گونه ای جهت دهی شده که بتواند هم با زندگی فردی ، خصوصی و هم با زندگی حرفه ای ، اجتماعی کارکنان و کار کردن سازمانها و ادارات ارتباط برقرار کند و بدین ترتیب برای گام برداشتن در جهت ارتقاء سلامت روان و افزایش کارایی و بهره وری فرصت هایی را نمایان سازد. دفتر اعتیاد: DIC :مرکز ارائه دهنده خدمات کاهش آسیب T.C :مرکز بازپروری بعد از سم زدایی با درمانی به مدل اجتماعی سرپناه شبانه:مرکزی که به معتادین بی پناه محلی برای استراحت می دهد. مرکز سرپائی:مراکز خصوصی و دولتی که خدمات درمان اعتیاد را بصورت سرپائی ارائه می دهند. مرکز بستری:مرکزی که خدمات سم زدایی را به صورت بستری ارائه می کند. MMT :درمان نگهدارنده با متادون بعنوان یک فعالیت کاهش آسیب برنامه پیشگیری اجتماع محور:برنامه های پیشگیری که توسط گروههای مردمی و تشکلهای مردمی تهیه و برای پیشگیری از اعتیاد دو محیط کار ، محله و یا محیط آموزشی اجرا می شود.